Analogi gonadoliberyny (GnRH) działając na przysadkę mózgową stałym stężeniem prowadzą do zahamowania uwalniania LH i FSH (endogenna gonadoliberyna wydzielana jest pulsacyjnie, co pobudza uwalnianie LH i FSH). Działanie to polega na desensybilacji, czyli utracie wrażliwości komórek produkujących LH i FSH na gonadoliberynę, co w rezultacie prowadzi do zniesienia jajeczkowania i wtórnego braku miesiączki.

Analogii GnRH mogą być stosowane parenteralnie (np. buserelina, leuprorelina, czy tryptorelina / Diphereline), w postaci aerozolu donosowego (np. nafarelina / Synarel), czy injekcji o przedłużonym działaniu (np. tryptorelina / Diphereline Depot, goserelina lub octan leuproreliny).

Dawkowanie ustala się indywidualnie, w zależności od aktywności danego analogu. Na dobór preparatu powinien mieć wpływ wyłącznie sposób podawania leku, ponieważ skuteczność i działania niepożądane różnych analogów GnRH są podobne. Porównując danazol do analogów GnRH należy stwierdzić, że skuteczność obu leków jest porównywalna.9,10 Powodują one ustąpienie objawów klinicznych u prawie 90% leczonych, a wchłonięcie się ognisk endometriozy u blisko 70%. Leki te różnią się jednak działaniami niepożądanymi i ceną.

Podawanie analogów GnRH wiąże się z wywołaniem hipoestrogenizmu. Obserwuje się więc objawy klimakteryczne, takie jak uderzenia gorąca, suchość pochwy, bezsenność, zmiany nastroju oraz bóle głowy. Najbardziej niepokojącym problemem jest jednak rozwijająca się osteoporoza, ujawniająca się przy dłuższym stosowaniu tych leków. Aby zapobiec wczesnym i późnym konsekwencjom hipoestrogenizmu, a szczególnie demineralizacji kości, wskazana jest estrogenowo-progesteronowa hormonalna terapia zastępcza.

Ostatnie badania udowadniają, że wprowadzenie estrogenów nie stymuluje ponownego rozwoju endometriozy. Z kolei odroczenie hormonalnej terapii zastępczej nie poprawia skuteczności działania analogów GnRH, a jedynie zwiększa występowanie wczesnych objawów hipoestrogenizmu. Jakkolwiek, obawiając się zmniejszonej skuteczności terapii endometriozy możemy z powodzeniem zastosować organiczne bifosfoniany w połączeniu z progesteronem, aby zapobiec utracie masy kostnej u kobiet leczonych analogami GnRH.