Endometrioza jest zagadkową chorobą hormonalno-immunologiczną atakującą młode kobiety oraz kobiety w wieku rozrodczym. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "endometrium", oznaczającego śluzówkę macicy. Tkanka ta, wyściełająca jamę macicy, narasta się i złuszcza co miesiąc w czasie cyklu miesiączkowego. Przy endometriozie, komórki tej tkanki narastają poza macicą w różnych częściach ciała. W miejscach poza macicą tkanka śluzówki rozwija się w tzw. „naroślą", „guzy", „wszczepy". Narośla te mogą powodować ból, niepłodność oraz inne dolegliwości. Zmiany śluzówki macicy umiejscawiają się najczęściej w jamie brzusznej - obejmując jajniki, jajowody, wiązadła podtrzymujące macicę, przestrzeń pomiędzy pochwą a odbytnicą, zewnętrzną część macicy oraz otrzewną miednicy. Czasami naroślą te można znaleźć w bliznach pooperacyjnych jamy brzusznej, na jelitach, w odbytnicy, na pęcherzu, w pochwie, na szyjce macicy oraz na sromie (tj. na zewnątrz narządów rozrodczych).

Narosty śluzówki macicy znaleziono również poza jamą brzuszną: w płucach, na ramieniu, udzie i innych miejscach, lecz są to rzadkie przypadki. Endometrioza, choć względnie rzadko, może przekształcić się w stan nowotworowy. Najnowsze badania wskazują, że kobiety i dziewczynki cierpiące na endometriozę są bardziej narażone na raka, szczególnie jajników i piersi, jak również melanomę.

Z tego powodu, jak również - ze względu na uciążliwy charakter endometriozy, zaleca się, by kobiety i dziewczęta nie ignorowały jej objawów. Tak jak tkanka wyściełająca macicę, narosty śluzówki zwykle reagują na hormony wydzielane w czasie cyklu miesiączkowego. Pod ich wpływem, każdego miesiąca, narasta nowa śluzówka, która złuszczając się powoduje krwawienie.

W przeciwieństwie do śluzówki macicy, pozamaciczne tkanki śluzówki nie są wydalane z organizmu, czego konsekwencją jest wewnętrzne krwawienie, rozkład krwi, stan zapalny okolicznych narządów i tworzenie się tkanki bliznowej. Innymi komplikacjami, w zależności od umiejscowienia narostów, może być ich pęknięcie (co może rozprzestrzenić endometriozę), tworzenie się zrostów, krwawienie jelitowe lub zaparcia (jeśli narosty są w jelitach lub w ich okolicach), zakłócenie prawidłowego funkcjonowania pęcherza (jeśli narosty są na pęcherzu) oraz inne problemy. Objawy wydają się pogarszać z upływem czasu, pomimo tego, że w niektórych przypadkach zdarza się cykliczne ich zanikanie i ponowne występowanie.